[bt_bb_section layout=”boxed_1200″ lazy_load=”yes” show_video_on_mobile=”” top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” full_screen=”yes” vertical_align=”middle” background_overlay=”” color_scheme=”” top_negative_margin=”” background_color=”” bottom_negative_margin=”” highlighted=”no” background_image=”” parallax=”” parallax_offset=”” parallax_zoom_start=”” parallax_zoom_end=”” parallax_blur_start=”” parallax_blur_end=”” parallax_opacity_start=”” parallax_opacity_end=”” top_section_coverage_image=”” bottom_section_coverage_image=”” background_video_yt=”” yt_video_settings=”” background_video_mp4=”” background_video_ogg=”” background_video_webm=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][bt_bb_row column_gap=”small” row_width=”default” color_scheme=”” background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][bt_bb_column width=”1/1″ width_lg=”1/1″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″ order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” align=”center,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”middle” padding=”normal,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”fade_in zoom_in” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_headline font_subset=”latin,latin-ext” superheadline=”” headline=”Modernizm’de ve Postmodernizm’de
Bilim-Kurgu Janrının Rolü” subheadline=”” html_tag=”h2″ size=”inherit,;,,;,,;,,;,” align=”center,;,,;,,;,,;,” dash=”none” color_scheme=”” color=”” supertitle_position=”” font=”ABeeZee” font_size=”” font_weight=”bold” url=”https://www.bilgepanter.com” target=”_self” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_headline][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”none,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][bt_bb_text]
Modernizm ’in ve Postmodernizm’in temel mantıklarına genel itibarıyla aykırı olması dolayısıyla bu konuda akla en son gelebilecek janrlardan biri olmasına rağmen bilim-kurgu, sanılanın aksine belirli durumlarda bu iki edebî anlayış ile iç içedir. Bilim-kurgunun bu akımlardaki rolünü hep birlikte inceleyelim.
[/bt_bb_text][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”none,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][/bt_bb_column][/bt_bb_row][bt_bb_row column_gap=”small” row_width=”default” color_scheme=”” background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][bt_bb_column width=”1/3″ width_lg=”1/3″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″ order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” align=”center,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”middle” padding=”normal,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”move_right” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_image lazy_load=”yes” image=”4098″ size=”full” image_height=”” shape=”soft-rounded” align=”inherit,;,,;,,;,,;,” caption=”” url=”https://www.bilgepanter.com/stanislaw-lemin-bilim-kurgu” target=”_blank” hover_style=”zoom-in” content_display=”always” content_background_color=”” content_background_opacity=”” content_align=”middle” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”fade_in zoom_in” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_image][/bt_bb_column][bt_bb_column order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” width=”2/3″ width_lg=”2/3″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″ align=”left,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”top” padding=”double,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_headline font_subset=”latin,latin-ext” superheadline=”” headline=”Modernizm ve Postmodernizm Arasındaki Farklar” subheadline=”” html_tag=”h3″ size=”inherit,;,,;,,;,,;,” align=”center,;,,;,,;,,;,” dash=”none” color_scheme=”” color=”” supertitle_position=”” font=”inherit” font_size=”” font_weight=”” url=”https://www.bilgepanter.com” target=”_self” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_headline][bt_bb_text]
Bilim-kurgudan bahsetmeden önce Modernizm nedir, Postmodernizm neyin nesidir, çoğu kişinin zihnindeki bu soruları açığa kavuşturmak gerek.
“Modernizm” I. Dünya Savaşı’ndan sonra, “Postmodernizm” ise II. Dünya Savaşı’ndan sonra yükselişe geçen iki edebî akım ve anlayış. Postmodernizm edebiyatın en temel yapıtaşlarından tamamen kopulmasını ve yeni bir düzenin inşa edilmesi gerektiğini savunur. Buna karşılık Modernizm, edebiyatın bu yapıtaşlarının tamamen ortadan kaldırılmadan daha sanat ve toplum dostu hâllere evrilebileceklerini savunmaktadır. Postmodernizm’de var olan tüm müesseselere karşı sert bir tutum sergilenir ve bu müesselerin insanoğlunun nihai çakılışını getireceği fikrine riayet edilir iken Modernizm’de durum tam böyle değildir, kusur temellerde aranmaktan ziyade temelin hangi açıdan değiştirilmesi gerektiğine akıl yorar. Postmodernizm tüm düzene karşı iken Modernizm, düzencidir. Modernizm gerçeği reddederken Postmodernizm reddetmez. Modernistler daha siyasi iken Postmodernistler, değildirler.
Modernizm’in bir akım olarak solmasındaki asıl sebep, Postmodernizm’in en nihayetinde daha gerçek temelli ve daha tatsız gerçekler odaklı bir bakış açısı olarak galip gelmesidir. Postmodernizm’in ise Soğuk Savaş’ın sonlarına ve 21. yüzyılın başlarına kadar devam ettiği düşünülmektedir. Nitekim “Sanat için sanat” ve “Toplum için sanat” anlayışlarının asırlar süren çatışmasına paralel olarak devam eden bu akım çatışmasının sonlanması, herhangi bir spesifik akımın baskın kalmamasına ve neredeyse bütün büyük edebiyat esaslı tartışmaların sonlandırılmalarına sebep oldu. Edebî çevreler, artık herhangi bir katî akımın savunuculuğunu yapmaya lüzum duymamışlardır.
[/bt_bb_text][/bt_bb_column][/bt_bb_row][bt_bb_row][bt_bb_column order=”0″ lazy_load=”yes” width=”1/1″ width_lg=”1/1″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][bt_bb_headline font_subset=”latin,latin-ext” superheadline=”” headline=”Modernizm ve Bilim-Kurgu” subheadline=”” html_tag=”h3″ size=”inherit,;,,;,,;,,;,” align=”center,;,,;,,;,,;,” dash=”none” color_scheme=”” color=”” supertitle_position=”” font=”inherit” font_size=”” font_weight=”” url=”https://www.bilgepanter.com” target=”_self” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_headline][bt_bb_text]
Modernizm, bilim kurgu janrının nesnel ve araştırma usûllü temelini esasen bir aracı olarak görmüş bir akımdı. Realizmin karşıtı olan ve bilimsel metotları kendine rehber edinen bu görüşler bütünü; rasyonel ve mantıksal yöntemlerin de aracılığıyla I. Dünya Savaşı esnasında cayır cayır yanan insanoğlu uygarlığının temkinli, sistematik bir şekilde küllerinden tekrar yükselebileceğini, lâkin bunun için geleneksel edebî anlayış başta olmak üzere belirli anlayışların sorgulanmaları gerektiğini itinayla vurgular. Bilim-kurgu, Modernist kurgu içerisinde tıpkı bilim gibi bir rol üstlenmektedir. Modernizm, bilim-kurgunun akıl ve temel odaklı zihnî haritasını, kurguyu zenginleştirmek ve olabildiğince rasyonel yapabilmek amacıyla kullanır. Samuel R. Delany’nin modernist bilim-kurgu eseri Triton (1976), bunun en iyi örnekleriden biri olarak kabul edilmektedir.
[/bt_bb_text][/bt_bb_column][/bt_bb_row][bt_bb_row][bt_bb_column order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” width=”1/1″ width_lg=”1/1″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″ align=”center,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”middle” padding=”normal,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_image lazy_load=”yes” image=”4103″ size=”medium” image_height=”” shape=”soft-rounded” align=”inherit,;,,;,,;,,;,” caption=”” url=”https://www.bilgepanter.com/saglik” target=”_blank” hover_style=”zoom-in” content_display=”always” content_background_color=”” content_background_opacity=”” content_align=”middle” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”move_up” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_image][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][bt_bb_headline font_subset=”latin,latin-ext” superheadline=”” headline=”Postmodernizm ve Bilim-Kurgu” subheadline=”” html_tag=”h3″ size=”inherit,;,,;,,;,,;,” align=”center,;,,;,,;,,;,” dash=”none” color_scheme=”” color=”” supertitle_position=”” font=”inherit” font_size=”” font_weight=”” url=”https://www.bilgepanter.com” target=”_self” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_headline][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][/bt_bb_column][/bt_bb_row][bt_bb_row][bt_bb_column width=”1/2″ width_lg=”1/2″ width_md=”1/2″ width_sm=”1/2″ width_xs=”1/1″ order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” align=”left,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”middle” padding=”normal,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_text]
Postmodernizm, en temelinde bilimin her türlü nesnel metotlarına harfi-harfine savaş açan bir akım. Postmodernistlere göre kurulu düzenlerin tümü halk ve edebiyat düşmanıdır ve dolayısıyla ortadan kaldırılmalıdır. Postmodernizm, Modernizm ’deki temel yahut düzen anlayışının tam tersini ilke edinir, eleştirelliğin herhangi bir kalıba yahut sıfata has olmadığını ve herkese has olduğunu vurgular. Postmodernist anlayışa göre Modernist anlayış, insanoğlunun gündelik hayatta belirtmekten çekindiği gerçeklerin üzerini kapatan bir kalkandır.
Bilim-kurgu Janrı
Bilim-kurgu janrı, Modernizm’deki vaziyetin aksine tıpkı bilim ve edebiyat gibi belirli, spesifik temeller üzerine kurulması sebebiyle Postmodernist anlayışta genellikle kendi dosdoğru formunda yer almaz. Benzer bir şekilde bilim-kurgunun Postmodernist anlayışta bir fantezi aracı olarak kullanıldığı ve/veya fantezi kurgusunun bir süsü olarak görev yaptığı yorumu yapılmak istenirse, pek yanlış bir yorum olmaz. Postmodernistler, her ne kadar bilim-kurgudan faydalansalar da evrensel olarak kabul görenin dışına çıkmayı, bunu da kurgusal bir “macera” olarak yorumlamayı tercih ederler. Margaret Atwood, William S. Burroughs ve Umberto Eco’nun eserlerinde bilim-kurgunun ve postmodern anlayışın harmanlanışı, bu kategoride en iyi örnekler olarak kabul edilirler.
[/bt_bb_text][/bt_bb_column][bt_bb_column order=”0,;,,;,,;,,;,” lazy_load=”yes” width=”1/2″ width_lg=”1/2″ width_md=”1/2″ width_sm=”1/2″ width_xs=”1/1″ align=”center,;,,;,,;,,;,” vertical_align=”middle” padding=”normal,;,,;,,;,,;,” background_image=”” inner_background_image=”” color_scheme=”” inner_color_scheme=”” background_color=”” inner_background_color=”” opacity=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=”” highlighted=”no”][bt_bb_image lazy_load=”yes” image=”4105″ size=”full” image_height=”” shape=”hard-rounded” align=”inherit,;,,;,,;,,;,” caption=”” url=”https://www.bilgepanter.com/algoritma-asal-sayi” target=”_blank” hover_style=”zoom-in” content_display=”always” content_background_color=”” content_background_opacity=”” content_align=”middle” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”move_left” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_image][/bt_bb_column][/bt_bb_row][/bt_bb_section][bt_bb_section layout=”boxed_1200″ lazy_load=”yes” show_video_on_mobile=””][bt_bb_row][bt_bb_column order=”0″ lazy_load=”yes” width=”1/1″ width_lg=”1/1″ width_md=”1/1″ width_sm=”1/1″ width_xs=”1/1″][bt_bb_separator top_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” bottom_spacing=”normal,;,,;,,;,,;,” border_style=”none” border_width=”” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_separator][bt_bb_image lazy_load=”yes” image=”3959″ size=”full” image_height=”” shape=”soft-rounded” align=”inherit,;,,;,,;,,;,” caption=”” url=”https://www.bilgepanter.com/” target=”_blank” hover_style=”zoom-in” content_display=”always” content_background_color=”” content_background_opacity=”” content_align=”middle” responsive=”” publish_datetime=”” expiry_datetime=”” animation=”no_animation” el_id=”” el_class=”” el_style=””][/bt_bb_image][/bt_bb_column][/bt_bb_row][/bt_bb_section]